ملتی در بحران: ترک تحصیل بیداد می کند

رئیس انجمن مطالعات برنامه درسی هرمزگان:
ملتی در بحران: ترک تحصیل بیداد می کند.

رئیس انجمن مطالعات برنامه درسی هرمزگان گفت: جهت کاهش ترک تحصیل در مناطق محروم و دور افتاده گروههای داوطلبانه (مردم نهاد) برای ترویج و تداوم آموزش مدرسه ای حضور یابند.

دکتر محمد جمالدینی افزود: یکی از مشکلات بحرانی جامعه و نظام تعلیم و تربیت، ترک تحصیل دانش آموزان می باشد.ترک تحصیل حالتی است که دانش آموز توانایی ادامه تحصیل را داشته ولی به عللی از ادامه تحصیل بازمانده است و مهمتر از این که روز به روز آمار آن در حال افزایش می باشد که دانش آموزان به دلایلی همچون فقر مالی، عدم وجود مدرسه در دوره های تحصیلی بالاتر، عدم وجود مدرسه شبانه روزی ، نبود سرویس ایاب و ذهاب از روستا به مدرسه، وجود باورهای غلط در جوامع روستایی مانند عدم حضور دختران در دوره های تحصیلی بعدی و ازدواج زودرس آنها و …. از جریان آموزش و مدرسه باز می مانند که این امر می تواند هم برای خود فرد، خانواده و جامعه ای که در آن زندگی می کند، ضررها و آسیب هایی را در پی داشته باشد که با جلوگیری از ترک تحصیل دانش آموزان در مناطق محروم و دور افتاده می توان جلو این آسیب ها را گرفت .

جمالدینی در ادامه اظهار نمود: از آنجائیکه آموزش و پرورش به عنوان متولی اصلی تعلیم و تربیت کشور از اوان کودکی تا زمان تحصیلات مدرسه ای محسوب می شود و جذب کودکان و نوجوانان به مدرسه و افزایش پوشش تحصیلی از وظایف اصلی و خطیر آن محسوب می گردد که حتی در دورافتاده ترین مناطق کشور با راه اندازی مدرسه از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری کرده است ولی با این وجود آموزش و پرورش با کلیه برنامه ریزی ها و تدابیر و با وجود مشکلات روز افزون درون سازمانی خود و همچنین گستردگی سطح فعالیتها و عدم سازماندهی مناسب منابع، نتوانسته است موجب کاهش آمار ترک تحصیل در جامعه شود به طوری که ما شاهد افزایش روز افزون آمار ترک تحصیل نسبت به سنوات گذشته هستیم و بررسی ها نشان می دهد که حتی در بعضی از روستاها دانش آموزان مدرک تحصیلی دیپلم را ندارند که این نشان دهنده بزرگی شاخص اتلاف تحصیلی می باشد و همین امر برای نظام سیاسی و اجتماعی جامعه نگران کننده و بحران زا می باشد، زیرا هر جا اگر ما آموزش مدرسه ای و نظام تعلیم و تربیت رسمی را رها کنیم، متاسفانه عواملی که خطر زیادی برای نظام سیاسی و اجتماعی جامعه ما دارند جای آنها را خواهند گرفت و این باعث می گردد که آنها ذهن و افکار دانش آموزان ما را با افکار غلط و مسموم خود آلوده کنند ، لذا شایسته هست که مسئولان و برنامه ریزان به این مقوله مهم و اساسی چاره ای بیاندیشند که در غیر این صورت این بحران فراگیر می شود و جامعه را با بلایای بدتری دچار خواهد کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت : انتظار می رود حاکمیت و بویژه دستگاه تعلیم و تربیت کشور از انجمن های مردم نهاد و گروههای جهادی و موسسات خیریه بخواهد که برای حل مشکل ترک تحصیل دانش آموزان وارد عمل شده و بتوانند این مشکل را حل نمایند آموزش و پرورش می تواند در چارجوب یک برنامه جامع و اصولی، نقش و فعالیت های این گروههای داوطلبانه را مشخص نموده تا آنها بتوانند به دور از موازی کاری و هماهنگ و در راستای اهداف نظام آموزش و پرورش فعالیت نمایند.

جمالدینی یادآورشد : انجمن های مردم نهاد و گروههای جهادی و موسسات خیریه و سایر گروههای داوطلبانه می توانند در راستای جذب دانش آموزان بازمانده از تحصیل و جلوگیری از ترک تحصیل آنها این اقدامات را انجام دهند که عبارتند از:

۱- برگزاری جلسات آموزش خانواده درباره سبک زندگی و شیوه های فرزند پروری
یکی از عامل های اصلی ترک تحصیل به خانواده ها بر می گردد که متاسفانه آنها نسبت به سرنوشت فرزندانشان بی تفاوت هستند و یا از آنجایی که درگیر مشکلات اقتصادی و تامین معاش خانواده هستند که تربیت فرزندان در اولویت های بعدی قرار می گیرد لذا گروههای داوطلبانه که روانشناس و مشاور و مدرس آموزش خانواده دارند می توانند در روستاهای دور افتاده حضور یافته و ضمن برگزاری کلاسهای آموزش خانواده و سبک فرزند پروری نسبت به تغییر ذهنیت و باور خانواده ها به اهمیت و ضرورت تحصیل و درس خواندن فرزندان اقدام کنند و حتی می توان با برگزاری کلاسهای آموزش مهارت های زندگی به دانش آموزان و مشاوره با آنها نسبت به از بین رفتن فرهنگ غلط کودک همسری یا ازدواج زودرس جلوگیری نمود.

۲- جذاب و شاد نمودن فضای مدرسه
یکی دیگر از عامل های ترک تحصیل بی روح بودن و عدم فضای شاد مدارس هست که متاسفانه دانش آموزان را از مدرسه فراری داده است که این فضای بی روح را می توان با نقاشی های و رنگ آمیزی های دیواری و همچنین ایجاد و توسعه فضای سبز تغییر داد و یک محیطی را که موجب رضایت و شادی دانش آموزان باشد و باعث جذب دانش آموزان به مدرسه گردد را فراهم نمود و با انجام این کار از بحران ترک تحصیلی جلوگیری کرد.

۳- مشاوره فردی با دانش آموزان ترک تحصیل شده
یکی از اقداماتی که می توان برای کمک به بازگشت دانش آموزان ترک تحصیل شده انجام داد، مشاوره فردی و ایجاد انگیزش در او می باشد که بوسیله مشاوران با تجربه می توان این کار را انجام داد که می تواند تاثیر خیلی خوبی برای دانش آموزان ترک تحصیل شده داشته باشد، چون فرد مشاور با فنون و مهارت های مشاوره فردی و همچنین برقراری ارتباط با دانش آموز، رابطه دوستانه برقرار کرده و تاثیر لازم را در فرد دانش آموز می گذارد و منجر به بازگشت دانش آموز به مدرسه شود از این رو گروههای داوطلبانه می توانند با استفاده از مشاوران خود گام مهمی را برای بازگشت دانش آموزان به مدرسه داشته باشند.

۴- کمک به تقویت بنیه علمی دانش آموزان از طریق تدریس جبرانی
یکی از مشکلاتی که در مناطق دورافتاده وجود دارد، افت کیفیت آموزش به علت عدم تسلط و مهارت کافی در تدریس توسط معلمانی که در این مناطق مشغول هستند می باشد که آموزش و پرورش در این مناطق از معلمان موقتی و غیررسمی استفاده می نماید که آنها نتوانند عمل آموزش را به خوبی انجام دهند، لذا گروههای داوطلبانه می توانند در این خصوص اقدام نموده و با برگزاری کلاسهای درس جبرانی و تقویتی نسبت به تقویت بنیه علمی این دانش آموزان اقدام نمایند و همچنین این کار باعث می گردد که به تحقق هدف عدالت آموزشی در مناطق محروم کمک شود.

۵- برقراری سرویس ایاب و ذهاب برای روستاهایی که مسیر آنها تا مدرسه محور دور می باشد
یکی از اقداماتی که منجر به ترک تحصیلی دانش آموزان در مقطع تحصیلی متوسطه می شود عدم وجود مدرسه در نزدیکی محل زندگی دانش آموزان می باشد و دانش آموزان مجبورند مسیری طولانی را طی کنند که هم راه خوبی ندارد و هم وسیله ایاب و ذهاب به ندرت یافت می شود و این دانش آموز هست که به علت نرسیدن به مدرسه مجبور به ترک تحصیل می شود و سرویس های ایاب و ذهاب که با آموزش و پرورش قرارداد دارند، متاسفانه به علت کم بودن هزینه پرداختی که با تاخیر فراوان پرداخت می گردد و بالا بودن هزینه های استهلاک، دیگر تمایلی به انجام این کار را ندارند که گروههای داوطلبانه می توانند با تامین بخشی از مبلغ قرارداد سرویس ایاب و ذهاب، نسبت به تامین سرویس ایاب و ذهاب این دانش آموزان اقدام کنند تا آنها با نظم در مدرسه حضور یابند و دیگر دغدغه ای از نظر سرویس ایاب و ذهاب نداشته باشند.

۶- کمک به تامین هزینه های خوابگاه شبانه روزی
خوابگاه های شبانه روزی نقش بسیار مهمی در تربیت و استقلال دانش آموزان مناطق روستایی دارد به طوری که دانش آموزان در این مکان می توانند با آرامش درس بخوانند و مشکل ایاب و ذهاب به روستا را ندارند و می توانند نسبت به پیشرفت تحصیلی خود در خوابگاه اقدام نمایند با این وجود در حال حاضر هزینه نگهداری خوابگاه ها بسیار بالا می باشد که آموزش و پرورش نمی تواند به طور کامل و مناسب سرویس دهی خوبی در این خصوص برای دانش آموزان مناطق محروم داشته باشد لذا گروههای داوطلبانه می توانند بخشی از هزینه های خوابگاه شبانه روزی را تامین نمایند تا با ارتقا کیفیت مدیریت خوابگاه ها باعث ماندگاری دانش آموزان در خوابگاه و تمرکز آنها فقط به امورات تحصیلی خود باشد.

۷- تامین لوازم ضروری مدرسه
یکی دیگر از عوامل ترک تحصیل در مناطق محروم، فقر اقتصادی خانواده ها می باشد، به صورتی که بسیاری از دانش آموزان به علت نداشتن وسایل و پوشاک مجبور به ترک تحصیل از مدرسه می شوند و دلیل آن هم این است که متاسفانه این فرهنگ جا افتاده است که برای مدرسه حتما لباس فرم استفاده گردد، در صورتی که می توان از لباس محلی دانش آموزان که با بوم آنها آمیخته است استفاده کرد و دانش آموزان بی بضاعت هم نگران تهیه لباس فرم نباشند ،
با این وجود بسیاری از خانواده ها در هزینه های تحصیلی خود مانده اند و توانایی تهیه لوازم التحریر ، کیف و کفش دانش آموزان خود را ندارند، لذا گروههای داوطلبانه با انجام این کار می توانند در بازگشت دانش آموزان به مدرسه کمک خیلی خوبی نمایند.

جمالدینی در پایان اظهار امیدواری کرد که با حضور انجمن های مردم نهاد و گروههای جهادی و موسسات خیریه و سایر گروههای داوطلبانه در مناطق محروم بتوان از ترک تحصیل دانش آموزان از مدرسه جلوگیری کرد و خاطر نشان کرد : به امید روزی که هیچ دانش آموزی از مدرسه بازنماند و انجمن مطالعات برنامه درسی هرمزگان از تمام توان و منابع خود برای کمک به ادامه تحصیل دانش آموزان استفاده می نماید.

جاسک / خبرنگار / کمیل حیدری